Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Cấp cao Đông Á (EAS) bày tỏ quan ngại diễn biến Biển Đông, kêu gọi không gây căng thẳng, phức tạp tình hình.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, trong vai trò nước Chủ tịch ASEAN và Chủ tịch Hội nghị Cấp cao Đông Á, tối 9/9 chủ trì Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng Ngoại giao Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 10 trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM-53) và các hội nghị bộ trưởng liên quan, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao. Tham dự hội nghị gồm ngoại trưởng 10 nước ASEAN, các đối tác EAS gồm Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, Hàn Quốc, Nga, Mỹ và Tổng Thư ký ASEAN.
Các nước tham gia EAS trao đổi tình hình khu vực và quốc tế, trong đó có Biển Đông, nhấn mạnh tầm quan trọng của hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông là lợi ích chung của tất cả quốc gia. Các Bộ trưởng bày tỏ quan ngại về diễn biến trên thực địa gần đây, ảnh hưởng tiêu cực đến hòa bình, an ninh và thượng tôn pháp luật trong khu vực, đặc biệt trong lúc khu vực đang tập trung đối phó dịch bệnh.
Các quốc gia tham gia hội nghị nhấn mạnh cần thúc đẩy đối thoại và tăng cường xây dựng lòng tin, kiềm chế không làm gia tăng căng thẳng và phức tạp tình hình, không quân sự hoá, không sử dụng và đe doạ sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Các nước kêu gọi ASEAN và Trung Quốc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố Ứng xử của các Bên ở Biển Đông (DOC), nỗ lực sớm hoàn tất xây dựng một Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, được cộng đồng quốc tế công nhận.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề nghị các bên đề cao thượng tôn pháp luật, kiềm chế, không có các hành động gây phức tạp thêm tình hình, không quân sự hóa, giải quyết các tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử COC ở Biển Đông hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982, đóng góp duy trì hòa bình, an ninh, ổn định ở Biển Đông và trong khu vực.
Tại Hội nghị, các nước EAS tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của EAS với tư cách là diễn đàn thảo luận về các vấn đề chiến lược của khu vực. Các Bộ trưởng nhấn mạnh trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, các nước EAS cần đẩy mạnh hợp tác thiết thực, nâng cao năng lực ứng phó, giảm thiểu các tác động tiêu cực của dịch bệnh và thúc đẩy phục hồi bền vững khu vực.
Các Đối tác EAS đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam khi tích cực điều phối các nỗ lực của ASEAN và các Đối tác ứng phó hiệu quả dịch bệnh, ủng hộ các sáng kiến của ASEAN về tăng cường hợp tác ứng phó dịch Covid-19 như Quỹ ASEAN Ứng phó Covid-19 và Kho Dự phòng vật tư y tế khẩn cấp khu vực. ASEAN đề nghị các đối tác EAS với những thế mạnh của mình hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực y tế dự phòng, phối hợp chia sẻ thông tin, trao đổi kinh nghiệm điều trị, nghiên cứu, sản xuất vaccine, giảm thiểu tác động kinh tế – xã hội và thúc đẩy phục hồi, tăng trưởng bền vững.
